Do Matery trafiliśmy ostatniego dnia naszej podróży na południe Włoch. Nasz 5 dniowy plan zwiedzania Apulii i Kalabrii był bardzo napięty, więc mało brakowało i nie zobaczylibyśmy tego wyjątkowego miasta. Byliśmy w Materze raptem kilka godzin, ale żadne z dotychczas odwiedzonych miast, nie zrobiło na nas tak piorunującego wrażenia! Jest to z całą pewnością miasto inne, niż wszystkie. Ciężko będzie nam opisać ten klimat, ale postaramy się, jak najlepiej przedstawić Ci atmosferę tego miasta. Czuliśmy się, jakbyśmy dosłownie przenieśli się w czasie!
Spis treści:
Matera jest położona w regionie Basilicata w południowych Włoszech (między regionami Apulia i Kalabria). Jak najlepiej dostać się do Matery z Polski? Poszukaj bezpośrednich lotów do Bari – stolicy regionu Apulia. Znaleźliśmy bezpośrednie loty z Warszawy do Bari, koszt biletów w październiku to 1200 zł dla dwóch osób). My na cały pobyt wynajęliśmy samochód z wypożyczalni obok lotniska (5 dni z pełnym ubezpieczeniem kosztowało nas 700 zł). Jeśli jednak nie zdecydujesz się na wynajem samochodu, możesz skorzystać z transportu publicznego. Autobusy jeżdżą dość regularnie z lotniska, a koszt biletu zaczyna się od 16 zł w jedną stronę, w zależności od przewoźnika. Podróż trwa ok 1h 15 min, autobus zatrzymuje się w Viale Aldo Moro w Materze. Tutaj kupisz bilety -> Autobus Itabus Bari – Matera od 16zł – Omio Zachęcamy Cię jednak do wynajęcia samochodu, ponieważ po drodze do Matery możesz zahaczyć o inne włoskie, urokliwe miasteczka. Uważamy, że jeden dzień na zwiedzanie Matery to trochę za mało i na pewno chcielibyśmy tam wrócić 🤞
HISTORIA MIASTA
Pierwsze, co powinieneś wiedzieć to, że Matera uchodzi za jedno z najstarszych miast na świecie! Według historyków i świadczących o tym znalezisk archeologicznych miasto powstało ok.10 000 lat p.n.e. Matera to miasto z duszą, które przeszło długą i niezwykłą drogę – od starożytnych jaskiń po modną destynację turystyczną. Zaczynając od czasów prehistorycznych, Matera była i jest zamieszkana przez ludzi od tysięcy lat. Już w epoce kamienia ludzie wykorzystywali tamtejsze jaskinie jako schronienie, a później, przez wieki, jaskinie te przekształciły się w mieszkania, kościoły i warsztaty. Pozostałości po jaskiniach idealnie wpisują sie w panoramę miasta i okoliczny krajobraz.
Po upadku Cesarstwa Rzymskiego, Matera, jak większość południowych Włoch, przeszła pod wpływy różnych władców, w tym Bizancjum, Longobardów i Normanów. To właśnie w tym czasie Matera zaczęła się rozwijać w sposób, który dziś kojarzymy z Sassi (zabytkowa część Matery) – mieszkańcy kontynuowali wykorzystywanie jaskiń, jako domów, ale zaczęli także wznosić nad nimi bardziej złożone struktury, łącząc naturalne formacje skalne z budowlami, które zaczynały przypominać cywilizowane miasto.
Coś, co nas najbardziej zaciekawiło – w XX wieku Matera stała się symbolem skrajnej biedy. Warunki życia były tam tak trudne, że rząd włoski w latach 50. uznał miasto za „hańbę narodową”. Mieszkańcy Sassi di Matera zostali przesiedleni do nowoczesnych domów w innych częściach prowincji, bo w jaskiniach nie było, ani bieżącej wody, ani kanalizacji. Sassi opustoszało, a Matera zaczęła tracić dawny blask. Była to bardzo trudna sytuacja dla mieszkańców, ponieważ włosi są z reguły bardzo towarzyskim narodem. Rząd nie zważał na konotacje sąsiedzkie i przesiedlał mieszkańców na oślep.
W skutek nieprzemyślanej decyzji rządu, mieszkańcy i tak wracali do swoich domów na noc. W ciągu dnia rząd wywoził mieszkańców do nowych domów. I tak w kółko. W latach 80. nastąpił przełom i ktoś przypomniał sobie, że może te stare, skalne domy nie są wcale tak złe, a unikatowe. Wykorzystano historię Matery jako atut, rozpoczęto renowacje, a miasto zostało wpisane na Światową Listę Dziedzictwa UNESCO. W 2019 roku Matera została Europejską Stolicą Kultury, właśnie wtedy, odbiła się od dna i stała się jedną z najbardziej fascynujących perełek Włoch.
PUNKTY WIDOKOWE
Matera jest pełna miejsc widokowych, które pozwalają cieszyć się niezwykłymi krajobrazami miasta i wąwozu La Gravina. Niezależnie od tego, czy chcesz zobaczyć panoramę całego miasta, czy odkrywać detale architektoniczne Sassi, zawsze znajdziesz idealne miejsce do podziwiania tego magicznego miasta. Materę i Sassi odwiedziliśmy w ciągu dnia, ale jesteśmy pewni, że poniższe punkty widokowe, równie pięknie prezentują się wieczorem, kiedy całe miasto jest oświetlone.
Piazza San Pietro Caveoso
Piazza San Pietro Caveoso to bardzo malowniczy plac, który znajduje się w centrum. Najważniejszym jego punktem jest kościół San Pietro Caveoso, zbudowany w stylu barokowym na skale z widokiem na wąwóz rzeki Gravina. Z placu rozpościera się zapierający dech w piersiach widok na pobliską dolinę i wąwóz, który dodaje mistycznej atmosfery temu miejscu. Możecie tam spotkać wielu turystów i mieszkańców, ponieważ jest to popularny punkt spotkań, idealny do spacerów i podziwiania architektury.
Church of Saint Mary of Idris
Punkt widokowy przy Church of Saint Mary of Idris to jeden z najbardziej spektakularnych widoków na starożytne dzielnice. Panorama rozciąga się zarówno na część Sassi Barisano, jak i Sassi Caveoso – dwie główne dzielnice Matery. Oprócz skalnych domostw, możesz zobaczyć stąd inne zabytkowe kościoły wykute w skałach i wąwóz, który oddziela miasto od płaskowyżu Murgia Materana. Jest to idealne miejsce dla miłośników fotografii. Koniecznie zrób spacer wokół kościoła, aby odkryć różne perspektywy. Z każdej widoki są obłędne!
Belvedere Murgia Timone
Wyjeżdżając z miasta znaleźliśmy na mapie jeszcze jeden punkt i to był strzał w 10! Belvedere Murgia Timone to jedno z najbardziej spektakularnych miejsc widokowych w okolicach Matera, położone na wzgórzu po drugiej stronie wąwozu rzeki Gravina, naprzeciwko starożytnych dzielnic Sassi di Matera. Mimo, że jest to popularne miejsce, będąc tam na początku października, oprócz nas, były jeszcze 4 osoby. Podejrzewamy, że w wysokim sezonie może być tam jednak więcej turystów.
Oprócz wspaniałych panoram, Murgia Timone jest również miejscem o znaczeniu archeologicznym. Znajdują się tu pozostałości prehistorycznych osad oraz jaskinie, które były zamieszkiwane przez ludzi w czasach paleolitycznych. Jak dojechać do Belvedere Murgia Timone? Wystarczy, że wyznaczysz na mapie punkt, dojedziesz na parking i z niego, już pieszo (ok 10 minut marszu) dojdziesz do docelowego miejsca i Twoim oczom ukaże się piękna panorama.
KOŚCIOŁY SKALNE
Historia religijna tego regionu jest bardzo bogata – w samej Materze znajduje się 150 kościołów! Matera słynie przede wszystkim z kościołów skalnych, które są wykute w wapiennych skałach miasta i jego okolic. Te unikalne budowle sakralne, rozsiane głównie po dzielnicach Sassi di Matera oraz w pobliskiej dolinie Gravina. Kościoły te były miejscami kultu od czasów wczesnego chrześcijaństwa i często zawierają cenne freski. Najbardziej znane kościoły to Santa Maria di Idris, San Pietro Barisano, Katedra w Materze czy San Francesco d’Assisi. Uwaga, wejście do skalnych kościołów jest płatne. Online możesz kupić dedykowane wycieczki, w pakiecie których znajdują się wejścia do poszczególnych kościołów.
JEDZENIE
Kuchnia Matery jest bardzo prosta, ze względu na historię miasta. Jak wspominaliśmy na początku, region Basilicata należał do bardzo biednych. Popularne są tradycyjne, regionalne produkty oraz przepisy, które są przekazywane z pokolenia na pokolenie. Królują tutaj świeże składniki – chleb, oliwa z oliwek, lokalne sery i mięso.
Pane di Matera
Włoskie chleby słyną z chrupiącej skórki, ale ta to zdecydowanie wygrywa w plebiscycie
’Najbardziej chrupiąca skórka ever’! 😁 Produkowany jest z lokalnej pszenicy, na naturalnym zakwasie, dzięki czemu długo jest świeży, a jego smak jest niepowtarzalny. Dzięki temu, że jest pieczony w tradycyjnych piecach, jego środek jest miękki i pachnący. W restauracji, w której jedliśmy lunch, został on nam podany w formie czekadełka. Był PYSZNY! Koniecznie musisz go spróbować!
Formaggi e Salumi
To zestaw serów i wędlin, czasami dołączona jest do niego sałatka. W regionie Matera produkuje się wiele rodzajów serów, w tym znany ser Pecorino di Matera oraz sery kozie i owcze. Wędliny, takie jak Lucanica (lokalna kiełbasa), są także popularne. Zestawy możecie znaleźć w większości restauracji.
Crapiata
To zupa, a właściwie bardziej gulasz, w którym znajdują się różne warzywa strączkowe – groch, fasola, ciecierzyca oraz zboża. Bardzo tradycyjne, wegetariańskie danie.
Peperoni Cruschi
Suszone, bardzo chrupiące papryczki. Są smażone na oliwie i często dodawane jako chrupiący dodatek do różnych dań. Świetnie komponują się z makaronem. Byliśmy trochę zawiedzeni zamawiając makaron z tymi papryczkami, ponieważ, jako olbrzymi fani ultra ostrych dań (serio!!!) spodziewaliśmy się, że będą chociaż w małym stopniu ostre. Dla osób nielubiących ostrych dań – polecamy 😊
CIEKAWOSTKI FILMOWE
Chodząc pomiędzy wąskimi uliczkami, zachwycaliśmy się na każdym kroku. Dzięki swojemu surowemu, ponadczasowemu wyglądowi, Matera świetnie nadaje się do przedstawienia scen filmowych. Poniżej kilka najważniejszych filmów, które zostały nakręcone w Materze.
„Pasja” Mel Gibson (2004) – krajobrazy, przypominające starożytną Jerozolimę, doskonale oddały surowość i autentyczność tamtych czasów. Przedstawiono Drogę Krzyżową i sceny ukrzyżowania Jezusa. Dzisiaj w wąskich uliczkach Matery można znaleźć stacje Drogi Krzyżowej.
„James Bond: No Time to Die” Cary Joji Fukunaga (2021) – w filmie Matera posłużyła, jako miejsce akcji. Kluczowy pościg samochodowy rozgrywa się na malowniczych uliczkach.
„Wonder Woman” Patty Jenkins (2017) – krajobrazy Matery posłużyły do stworzenia mitycznej wyspy Themyscira z efektami specjalnymi.
Do następnego!
